fragmenty z konstytucji ChRL

ROZDZIAL 1                    
Artykuł 4. Prawa mniejszości
Wszystkie narodowości zamieszkujące Chińską Republikę Ludową są równe wobec prawa. Państwo chroni praw i interesów mniejszości narodowych, przestrzega i promuje równość, jedność i wzajemne wsparcie pomiędzy narodowościami. Tworzenie podziałów, dyskryminacja oraz ucisk jakiejkolwiek narodowości są zabronione.

Państwo udziela pomocy obszarom zamieszkiwanym przez mniejszości narodowe poprzez wspieranie ich gospodarki i rozwoju kultury zgodnie z potrzebami mniejszości narodowych.

Autonomia regionów jest stosowana na obszarach zamieszkiwanych przez skoncentrowane mniejszości narodowe; gdzie funkcjonują organy ustanowione w celu sprawowania władzy. Każdy obszar autonomiczny jest integralną częścią Chińskiej Republiki Ludowej.

Wszystkie narodowości posiadają wolność używania w mowie i piśmie ich własnego języka oraz zachowywania i zmieniania ich własnego folkloru i zwyczajów.

Artykuł 31. Specjalne regiony administracyjne

W razie potrzeby państwo może ustanowić specjalne regiony administracyjne. Systemy powołane w specjalnych regionach powinny być ustanowione na podstawie prawa uchwalonego przez Narodowy Kongres Ludowy mając na uwadze specyficzne warunki.


ROZDZIAŁ II.

Fundamentalne prawa i obowiązki obywateli

Artykuł 33. Obywatelstwo
Wszystkie osoby posiadające narodowość Chińskiej Republiki Ludowej są obywatelami Chińskiej Republiki Ludowej.

Wszyscy obywatele Chińskiej Republiki Ludowej są równi wobec prawa.

Każdy obywatel posiada prawa i jednocześnie musi wypełniać obowiązki wynikające z Konstytucji.

Państwo szanuje prawa człowieka i ich przestrzega.

Artykuł 34. Wymogi głosowania
Wszyscy obywatele Chińskiej Republiki Ludowej, którzy ukończyli 18-sty rok życia, mają prawo do głosowania i kandydowania w wyborach, bez względu na pochodzenie etniczne, rasę, płeć, zawód, pochodzenie rodzinne, wyznawaną wiarę, wykształcenie, posiadany majątek czy długość rezydowania w kraju, z wyjątkiem osób pozbawionych praw politycznych.

Artykuł 35. Wolność słowa, prasy, zrzeszania się
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej korzystają z wolności słowa, prasy, zgromadzeń, stowarzyszeń, pochodów i demonstracji.

Artykuł 36. Wolność religijna
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej korzystają z wolności wyznania.

Żaden z organów władzy, organizacja publiczna czy jednostka nie może zmuszać lub zabraniać wyznawania żadnej religii; nie może również dyskryminować obywateli, którzy wyznają lub nie wyznają jakiejkolwiek wiary.

Państwo chroni praktyki religijne. Nikt nie może wykorzystywać religii do działalności, która zakłóca porządek publiczny, szkodzi zdrowiu obywateli lub wpływa na system edukacji w państwie.

Grupy religijne oraz wydarzenia religijne nie pozostają pod wpływem żadnej zagranicznej władzy.

Artykuł 37. Wolność osobistaWolność osobista obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest nienaruszalna. Żaden obywatel nie może być aresztowany bez zgody bądź decyzji prokuratury lub sądu; aresztowanie musi być przeprowadzone przez publiczny organ bezpieczeństwa.

Bezprawne zatrzymanie lub naruszenie wolności obywatelskich w jakikolwiek inny sposób jest zakazane; bezprawna rewizja obywateli jest zakazana.

Artykuł 38. Wolność od zniewagi
Godność osobista obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest nienaruszalna. Zniewaga, zniesławienie, fałszywe oskarżenia lub zarzuty stawiane wobec obywateli są zakazane.

Artykuł 39. Nienaruszalność miejsca zamieszkania
Miejsce zamieszkania obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest nienaruszalne. Bezprawne przeszukiwanie, wtargnięcie do miejsca zamieszkania obywateli jest zakazane.

Artykuł 40. Prywatność korespondencji
Wolność i prywatność korespondencji obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest chroniona prawem. Żadna osoba czy organizacja, niezależnie od okoliczności, nie ma podstawy do naruszenia wolności prywatnej korespondencji. Wyjątek stanowią przypadki, od których zależy bezpieczeństwo państwa, przebieg śledztwa, bezpieczeństwo publiczne lub gdy prokuratura posiada zezwolenie na cenzurę korespondencji w oparciu o procedury prawne.

Artykuł 41. Prawo wnoszenia petycji do państwa
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają prawo do krytyki i sugestii względem organów lub przedstawicieli władzy państwowej. Obywatele mają prawo wnosić skargi, ujawniać nadużycia prawne lub zaniedbania organów lub przedstawicieli władzy państwowej, jednak wypaczanie i przytaczanie niezgodnych z prawdą faktów w celu zniesławienia lub wnoszenie fałszywych oskarżeń jest zakazane.

Organ władzy jest zobowiązany rozpatrywać skargi i żądania składane przez obywateli w odpowiedzialny sposób, po uprzednim zbadaniu wiarygodności faktów. Nikt nie ma prawa powstrzymywać obywateli od zgłaszania skarg i żądań.

Obywatele, którzy doświadczyli strat ze względu na naruszenie ich praw obywatelskich przez funkcjonariuszy i jakikolwiek organ władzy, mają prawo do ustalonej prawnie do rekompensaty .

Artykuł 42. Prawo i obowiązek pracy
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają zarówno prawo jak i obowiązek pracy.

Państwo stara się w różny sposób tworzyć warunki do zatrudnienia, zwiększać bezpieczeństwo i higienę pracy, polepszać warunki pracy i na podstawie wzrostu produkcji, zwiększać wynagrodzenie za pracę oraz opiekę społeczną.

Praca jest chlubnym obowiązkiem każdego obywatela, który jest w stanie ją wykonywać. Wszyscy ludzie pracujący w przedsiębiorstwach państwowych oraz w miejskich i wiejskich spółdzielniach gospodarczych powinni wykonywać swoje zadania zgodnie z poczuciem bycia gospodarzem we własnym kraju. Państwo popiera socjalistyczną symulację pracy, model zachęcania, nagradzania oraz promocji pracowników. Państwo motywuje obywateli do pracy wolontariackiej.

Państwo zapewnia obywatelom praktykę zawodową zanim podejmą pracę.

Artykuł 43. Prawo do odpoczynku
Pracujący obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają prawo do odpoczynku. Państwo dba o możliwość odpoczynku i rekonwalescencji oraz wyznacza godziny pracy i czas wolny dla pracowników.

Artykuł 44. Zapewnienie emerytury
Państwo stosuje system emerytalny dla pracowników firm i instytucji oraz funkcjonariuszy organów państwowych zgodnie z prawem. Środki utrzymania dla emerytów są zapewnione przez państwo i społeczeństwo.

Artykuł 45. Ochrona osób starszych, chorych i upośledzonych
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają prawo do wsparcia finansowego ze strony państwa i społeczeństwa, gdy potrzebują go ze względu na swój wiek, chorobę lub upośledzenie. Państwo zapewnia ubezpieczenie społeczne, pomoc socjalną, medyczną oraz opiekę zdrowotną.

Państwo oraz społeczeństwo zapewniają środki utrzymania dla niepełnosprawnych weteranów, rentę dla rodzin poległych oraz zapewnia uprzywilejowane leczenie członków rodzin personelu wojskowego.

Państwo i społeczeństwo pomagają w zapewnieniu pracy, środków utrzymania oraz wykształcenia dla niewidomych, głuchoniemych oraz upośledzonych obywateli.

Artykuł 46. Prawo i obowiązek edukacji
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają prawo, jak również obowiązek edukacji.

Państwo promuje wszechstronne wykształcenie dzieci i młodych ludzi: moralne, intelektualne oraz fizyczne.

Artykuł 47. Prawo do angażowania się w projekty artystyczne oraz naukowe
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej posiadają wolność angażowania się w prace badawcze, tworzenie dzieł literackich i artystycznych oraz inne aktywności tego rodzaju. Państwo zachęca i wspiera dążenia obywateli zaangażowanych w nauki ścisłe, technologię, literaturę, sztukę i inne kulturalne działania oraz w edukowanie innych.

Artykuł 48. Równouprawnienie kobiet
Kobiety w Chińskiej Republice Ludowej korzystają z praw na równi z mężczyznami w każdej dziedzinie życia rodzinnego, politycznego, społecznego i gospodarczego.

Kraj wspiera prawa kobiet, stosuje zasadę równego wynagrodzenia za tę samą pracę mężczyzn i kobiet, szkoli kobiety i wybiera spośród nich kadry.

Artykuł 49. Ochrona małżeństwa oraz rodziny
Małżeństwo, rodzina oraz matka i dziecko są chronione przez państwo.

Zarówno mąż, jak i żona mają obowiązek planowania rodziny.

Rodzice mają obowiązek wychowywać i kształcić swoje dzieci, aż do momentu, w którym osiągną pełnoletniość, a dorosłe dzieci mają obowiązek wspierać rodziców i opiekować się nimi. Złe traktowanie osób starszych, kobiet i dzieci jest zakazane.

Naruszenie wolności małżeństwa jest zakazane.

Artykuł 50. Ochrona obywateli Chin za granicą
Chińska Republika Ludowa chroni prawa i interesy swoich obywateli przebywających poza granicami państwa, chroni ich prawo do powrotu z zagranicy i do powrotu ich rodziny mieszkającej za granicą do ojczyzny.

Artykuł 51. Nienaruszenie praw
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej, w korzystaniu z wolności i praw im należnych, nie mogą naruszać interesów państwa i społeczeństwa lub wolności i praw ustanowionych prawnie dla pozostałych obywateli.

Artykuł 52. Obowiązek ochrony jedności kraju
Obowiązkiem obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest ochrona jedności kraju oraz jedności wszystkich jego narodowości.

Artykuł 53. Obowiązek przestrzegania Konstytucji
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej muszą żyć zgodnie z konstytucją i obowiązującym prawem, dotrzymywać tajemnic państwowych, chronić własność publiczną, stosować się do dyscypliny pracy i porządku publicznego oraz odnosić się z szacunkiem do moralności społecznej.

Artykuł 54. Obowiązek poszanowania ojczyzny
Obywatele Chińskiej Republiki Ludowej mają obowiązek chronienia bezpieczeństwa, honoru i interesów ojczyzny; nie wolno im działać na szkodę bezpieczeństwa, honoru i interesów kraju.

Artykuł 55. Obowiązek obrony ojczyzny
Nienaruszalnym obowiązkiem każdego obywatela Chińskiej Republiki Ludowej jest obrona ojczyzny oraz powstrzymywanie agresji.

Honorowym obowiązkiem obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest odbywanie służby wojskowej według ustalonych norm prawnych.

Artykuł 56. Obowiązek płacenia podatków
Obowiązkiem obywateli Chińskiej Republiki Ludowej jest płacenie podatków zgodnie z istniejącym prawem.       




 ...